Δευτέρα 13 Σεπτεμβρίου 2010

Για το Μύθο της Ανάπτυξης


Για το Μύθο της Ανάπτυξης σε συνθήκες
νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης

Γράφει ο Κώστας Λάμπος


Η ευρωπαϊκή ιστορία του 16ου, 17ου και 18ου αιώνα καταγράφει ως προοδευτικό το κίνημα των δυνάμεων της ανατροπής και της αστικής μετεξέλιξης του παρακμασμένου κοινωνικοοικονομικού συστήματος του δυτικού Φεουδαρχισμού και της «ελέω θεού» Μοναρχίας. Ένα κίνημα που ολοκληρώθηκε με τη γαλλική επανάσταση του 1789 και στη συνέχεια έγινε παγκόσμιο και πολιτογραφήθηκε ως καπιταλιστικό σύστημα.
Η παγκόσμια ιστορία του 19ου αιώνα είναι γεμάτη από τα επιτεύγματα της ακμής του καπιταλιστικού συστήματος χάρη στα οποία η ανθρωπότητα έκανε, σε συνθήκες οικονομικών, κοινωνικών, πολιτικών και περιφερειακών ανισοτήτων βέβαια, άλματα τόσο στη σφαίρα της οικονομίας και της κοινωνίας, όσο και στη σφαίρα της πολιτικής και του πολιτισμού.
Η παγκόσμια ιστορία του 20ου είναι γεμάτη από τις καταστροφές και τις βαρβαρότητες του παρακμασμένου καπιταλισμού, καταστροφές και βαρβαρότητες που καταστρέφουν το ένα μετά το άλλο τα οικοσυστήματα του πλανήτη, απομειώνουν σταθερά τη βιοποικιλότητα και τους όρους ζωής και απειλούν να αντικαταστήσουν τον ανθρώπινο πολιτισμό με την παγκοσμιοποιημένη καπιταλιστική βαρβαρότητα.
Το συνολικό συμπέρασμα της ιστορίας της ανθρωπότητας αυτών των τελευταίων πέντε αιώνων είναι πως, όπως κάθε τι που γεννιέται, στο γνωστό μεγαλοπρεπές και αναρχοατελεύτητο σύμπαν, αναπτύσσεται, ακμάζει, παρακμάζει και πεθαίνει, έτσι και τα κοινωνικοοικονομικά συστήματα γεννούνται, αναπτύσσονται, ακμάζουν, παρακμάζουν και πεθαίνουν, οπότε και για τον καπιταλισμό, από τη στιγμή που μπήκε στη φάση της παρακμής του και δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες και στις απαιτήσεις της ευημερίας και της ειρήνης της ανθρωπότητας και γίνεται τροχοπέδη στην παραπέρα εξέλιξή της, ήρθε η ώρα του να πεθάνει και να γίνει κι’ αυτός ιστορία, για να μπορέσει να γεννηθεί ένα καινούργιο κοινωνικό σύστημα που θα βάζει τον άνθρωπο πάνω από τα κέρδη, τη δημοκρατία των πολλών πάνω από την εξουσία των λίγων, τη δημιουργία πάνω από την καταστροφή, την ειρήνη πάνω από τον πόλεμο, τον πολιτισμό πάνω από τη βαρβαρότητα.
Η ανθρωπότητα του 21ου αιώνα που κουβαλάει όλες τις εμπειρίες της ιστορίας της, αλλά και αυτές του ύστερου μανιακού καπιταλισμού ψάχνει και ψάχνεται να βρει και αργά ή γρήγορα θα βρει τη λύση που θα αντιστοιχεί σ’ αυτές τις εμπειρίες, στα οράματα των δημιουργών του πλούτου και στις σημερινές δυνατότητες που διαμόρφωσαν καρτερικά οι δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού και θα είναι αντάξια ενός Ανθρωπιστικού Πολιτισμού[1].
Βέβαια υπάρχει διαφορά μεταξύ της παρακμής και του θανάτου των φυσικών και των κοινωνικών οργανισμών. Διαφορά που προσδιορίζεται από το γεγονός πως στους φυσικούς οργανισμούς τα κύτταρά τους είναι ασύνειδα και υπόκεινται στο νόμο της φθοράς και στην αιτιοκρατική ύπαρξή τους, ενώ αντίθετα οι κοινωνικοί οργανισμοί αποτελούνται από συνειδητά κύτταρα που ανανεώνονται συνεχώς διαμορφώνοντας συλλογικότητες (τάξεις) με ξεχωριστά συμφέροντα και ξεχωριστές συνειδήσεις (ιδεολογίες) και συγκρούονται στη λογική της συντήρησης της υφιστάμενης δομής εξουσίας οι μεν, και στη λογική της ανατροπής της υφιστάμενης δομής της εξουσίας υπέρ μιάς άλλης αποτελεσματικότερης και δικαιότερης μορφής κοινωνικής συγκρότησης οι δε. Και είναι ακριβώς αυτή η διαφορά που δείχνει πως οι κοινωνικοί οργανισμοί με την έννοια των κοινωνικών συστημάτων μπορούν να αποφεύγουν για κάποιο χρονικό διάστημα το θάνατο ακόμα και όταν παρακμάζουν, ακόμα και όταν γίνονται επικίνδυνοι για τη Φύση, για την εργαζόμενη ανθρωπότητα και για τον ανθρώπινο πολιτισμό. Με αυτή την άννοια τα κοινωνικά συστήματα γεννιούνται και πεθαίνουν ως αποτέλεσμα των κοινωνικών διεργασιών, των επαναστατικών κοινωνικών συγκρούσεων και της αλλαγής του συσχετισμού των κοινωνικών δυνάμεων.
Στις μέρες μας, μέρες απόλυτης καπιταλιστικής παρακμής, που η παγκοσμιοποιημένη καπιταλιστική βαρβαρότητα βυθίζει, κάθε μέρα και περισσότερο, την εργαζόμενη ανθρωπότητα στην ανελευθερία, στη φτώχια και στον ολοκληρωτικό φασισμό και εμποδίζει τις δυνάμεις της προόδου να ανοίξουν, με τη βοήθεια του τεράστιου πνευματικού-επιστημονικού πλούτου και της σύγχρονης φανταστικής τεχνολογίας, το δρόμο προς την παγκόσμια ευημερία, ελευθερία και ειρήνη, δεν μπορούμε να συνεχίζουμε να μιλάμε για ανάπτυξη του καπιταλισμού, ακόμα κι’ αν αυτή κάποιοι αχυράνθρωποι του κεφαλαίου τη βαφτίζουν πράσινη, ροζ ή κόκκινη. Στις μέρες μας ο λόγος πρέπει γίνεται για την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος, ως κοινωνικής σχέσης διάσπασης και ακύρωσης της ενότητας της κοινωνίας, γιατί όσο δεν συμβαίνει αυτό τόσο η παραπέρα ανάπτυξη του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και διανομής του πλούτου θα γίνεται στη λογική της παραπέρα όξυνσης της καταστροφής της φύσης, της παραπέρα διεύρυνσης της φτώχιας και του περιορισμού των ελευθεριών, κι’ αυτό γιατί η παραγωγική δραστηριότητα θα επικεντρώνεται όλο και περισσότερο στη συνεχή διεύρυνση και στον αέναο εξοπλισμό των δυνάμεων καταστολής και του πολέμου ενάντια στους Λαούς και στις κοινωνικές δυνάμεις που αγωνίζονται για ένα καλύτερο κόσμο.
Αυτές τις μέρες γινόμαστε μάρτυρες μιας επικίνδυνης υποκρισίας, όταν ακούμε τον πρωθυπουργό της Ελλάδας και πρόεδρο της λεγόμενης Σοσιαλιστικής Διεθνούς και του υποτίθεται σοσιαλιστικού ΠΑΣΟΚ να αποκρύπτει τη σχεδιασμένη, από τους καταχρηστικούς δανειστές της, χρεοκοπία της χώρας και να μιλάει για ανάπτυξη στα πλαίσια του σχεδιασμού του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, τον οποίο σχεδιασμό επιτηρούν με το «όπλο στον κρόταφο» όχι τόσο οι εκπρόσωποι της τρόικας, όσο οι φανεροί και μυστικοί «πρωθυπουργικοί σύμβουλοι», εκπαιδευμένοι στα σχολειά του αμερικανισμού, τρόφιμοι του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας και επίλεκτα στελέχη Λεσχών, Στοών και Μυστικών Υπηρεσιών του σκληρού πυρήνα του νεοφιλελεύθερου παγκοσμιοποημένου μανιακού Κεφαλαίου.
Είναι προφανές πως υπάρχει πιά πρόβλημα εθνικής ανεξαρτησίας στη χώρα το οποίο οδηγεί αναπόφευκτα σε περιορισμό της εθνικής ακεραιότητας και κατά συνέπεια οδηγεί τον Ελληνικό Λαό και συνολικά τον Ελληνισμό, αλλά και τους Λαούς της ευρύτερης περιοχής και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε νέες δοκιμασίες και δραματικές περιπέτειες προκειμένου η Νέα Ρώμη να επιβάλλει την Pax Americana στην Ευρώπη και στην Ευρασία.
Προφανές είναι ακόμα πως η επιμονή της ελληνικής κυβέρνησης, για «πράσινη» ανάπτυξη σε συνθήκες βαθειάς ύφεσης, η οποία καθημερινά επιδεινώνεται, δεν είναι παρά μια ακόμα υποκρισία για να κερδίσει χρόνο μέχρι να πάρουν πίσω οι δανειστές της χώρας τα καταχρηστικά δάνειά τους και να βάλουν στο χέρι την υπόλοιπη δημόσια περιουσία, τις εθνικές υποδομές, τον εθνικό ορυκτό πλούτο, το τραπεζικό σύστημα, αλλά και τις δημόσιες υπηρεσίες ενέργειας, τηλεπικοινωνιών, μεταφορών, ασφάλειας, άμυνας, παιδείας, υγείας και πολιτισμού, οπότε και η Ελλάδα δεν θα ανήκει πιά στους Έλληνες, αλλά στους μεγαλοκαπιταλιστές ιδιοκτήτες της και η «ελληνική» κυβέρνηση θα βρίσκεται σε ομολογημένη υπαλληλική σχέση με τα αφεντικά της.
Προφανές είναι, τέλος, το γεγονός πως ο Ελληνικός Λαός αφού εξαντλήσει τα όρια ανοχής και αντοχής του θα αναγκαστεί να αντιδράσει σε μια πατριωτική, προοδευτική αντικαπιταλιστική, αντιιμπεριαλιστική, αντιηγεμονική κατεύθυνση. Και επειδή στο δρόμο του θα συναντήσει μια πολυκέφαλη σαρανταποδαρούσα ανιστόρητη, μουσειακή και γι’ αυτό καθεστωτική αριστερά σοσιαλδημοκρατικής και τριτοτεταρτοδιεθνιστικής κοπής, θα αναγκαστεί να την ξεπεράσει. Και συνεπώς θα αναγκαστεί σφυρηλατώντας την ενότητα των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού να διαμορφώσει ένα Νέο Όραμα για την Ελλάδα και ένα Νέο Σχέδιο υπέρβασης του καπιταλισμού, προϋπόθεση αναγκαία και ικανή για μια άλλη ανάπτυξη που θα βάζει τον άνθρωπο πάνω από τα κέρδη, την κοινωνία πάνω από την εξουσία, την παγκόσμια ευημερία και ειρήνη πάνω από τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα και τις ηγεμονίες και, τέλος, τον Ουμανισμό πάνω από την καπιταλιστική βαρβαρότητα.
Μπορεί κάποιοι συμβιβασμένοι και βολεμένοι να μας πουν πως μιλάμε για ουτοπίες που δεν μπορούν να γίνουν πραγματικότητα σε συνθήκες καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης. Η απάντηση της ιστορίας είναι πως οι ουτοπίες κάθε εποχής δεν ήταν παρά οι πραγματικότητες της επομένης περιόδου. Η δική μας απάντηση είναι να μας πούνε αν γνωρίζουν κάποιο Λαό στην ιστορία της ανθρωπότητας που να συμβιβάστηκε οριστικά με την ξένη κατοχή, με προδοτικές κυβερνήσεις, με καθεστώτα ανελευθερίας και δουλείας, με την ανεργία και το σκοταδισμό, με την πείνα και τη μοιρολατρία, με την ταπείνωση και τη συρρίκνωση της χώρας του.
Κι’ αν δεν βρούνε κανένα τέτοιο προηγούμενο, τότε να μας εξηγήσουν γιατί πιστεύουν πως αυτό θα συμβεί τώρα με τον αθεράπευτο εραστή της ελευθερίας, της δημοκρατίας και του Ανθρωπισμού Ελληνικό Λαό, ο οποίος εδώ και πάνω από τρεις χιλιάδες χρόνια γνωστής ιστορίας κερδίζει με τη φιλοσοφία του «πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος» και με τους αγώνες του την ελευθερία του ταπεινώνοντας τις μεγαλύτερες κατακτητικές δυνάμεις της ιστορίας, δημιουργώντας παράλληλα έναν ανθρωποκεντρικό ουμανιστικό πολιτισμό που γέννησε τη Άμεση Δημοκρατία, τις Επιστήμες, τις Τέχνες και την Τεχνολογία, με τα οποία η ανθρωπότητα μπορεί σήμερα να απελευθερωθεί οριστικά και αμετάκλητα από τα δομικά και θεσμικά κάτεργα του Κεφαλαίου και του νεοφιλελεύθερου παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού.
Η εξουσία του Κεφαλαίου σχεδιάζει το νέο μεσαίωνα και οι αχυρανθρωποκυβερνήσεις του κάνουν ότι μπορούν για την εφαρμογή των σχεδίων των αφεντικών τους της Pax Americana. Οι Λαοί όμως δεν είπαν ακόμα τον τελευταίο Λόγο τους και είναι γνωστό πως δεν είναι ούτε κωφάλαλοι ούτε και ανήμποροι να υπερασπιστούν την πατρίδα τους, το μέλλον τους και τον πολιτισμό τους.



[1] Για μια διεξοδικότερη ανάλυση  βλέπε: Λάμπος Κώστας, ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ. Οικονομία του Φόβου και της Παρακμής, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΖΗΣΗ, ΑΘΗΝΑ 2009